طلاق به عنوان یک رویداد حقوقی و شرعی در نظام حقوقی ایران، شرایط و مقررات خاصی دارد. یکی از سوالات رایج این است که آیا امکان خواندن صیغه طلاق بدون حضور شوهر وجود دارد یا خیر. در این مقاله از عدالت پلاس به بررسی شرایط و مواردی که طلاق بدون حضور زوج امکان‌پذیر است می‌پردازیم.
طلاق و شرایط اجرای آن
طبق قوانین ایران، طلاق یک عقد یک‌طرفه است که توسط مرد اجرا می‌شود، اما در شرایط خاص، زن نیز می‌تواند با مراجعه به دادگاه، درخواست طلاق بدهد.
مهم‌ترین نکات در اجرای طلاق عبارت‌اند از:
- صیغه طلاق باید در حضور دو شاهد عادل خوانده شود.
- در شرایط خاص، طلاق بدون حضور زوج امکان‌پذیر است.
- اجرای صیغه طلاق باید توسط سردفتر رسمی طلاق انجام شود.
آیا طلاق بدون حضور زوج امکان‌پذیر است؟
بله، در برخی موارد امکان اجرای صیغه طلاق بدون حضور شوهر وجود دارد. این موارد شامل:
1. داشتن وکالت در طلاق
اگر زن در عقدنامه یا یک وکالت‌نامه رسمی از شوهر وکالت در طلاق داشته باشد، می‌تواند بدون نیاز به حضور شوهر، صیغه طلاق را اجرا کند.
2. طلاق غیابی
اگر شوهر به مدت چهار سال یا بیشتر غایب باشد و خبری از او نباشد، دادگاه می‌تواند حکم طلاق غیابی را صادر کند و صیغه طلاق بدون حضور مرد جاری شود.
3. حکم دادگاه به طلاق
در مواردی که زن عسر و حرج خود را اثبات کند (مانند سوءرفتار، اعتیاد، نپرداختن نفقه و …)، دادگاه می‌تواند به طلاق حکم دهد و طلاق بدون حضور زوج ثبت شود.
نحوه ثبت طلاق بدون حضور زوج
- طرح دادخواست طلاق از طرف زن در دادگاه خانواده
- اثبات دلایل طلاق (در صورت نیاز)
- صدور حکم طلاق توسط دادگاه
- اجرای صیغه طلاق در دفترخانه با حضور زن و شاهدان
- ثبت طلاق در شناسنامه زن بدون نیاز به امضای مرد
بررسی جزئی‌تر شرایط اجرای طلاق بدون حضور شوهر
1. طلاق با وکالت در طلاق
در صورتی که زن در هنگام عقد نکاح وکالت در طلاق را از همسر خود دریافت کرده باشد، می‌تواند بدون نیاز به حضور او، از طریق دادگاه اقدام به اجرای صیغه طلاق کند. این وکالت می‌تواند ضمن عقد ازدواج یا در قالب وکالت‌نامه محضری ارائه شده باشد.
- اگر زن وکالت در طلاق داشته باشد، نیازی به موافقت شوهر نیست و تنها با مراجعه به دادگاه خانواده و دفترخانه طلاق، می‌تواند طلاق خود را ثبت کند.
- در این صورت، شوهر حتی در صورت عدم رضایت، حق اعتراض ندارد و دادگاه مستقیماً حکم طلاق را صادر می‌کند.
2. طلاق غیابی و شرایط آن
اگر شوهر برای مدت طولانی غایب مفقودالاثر باشد، زن می‌تواند از دادگاه تقاضای طلاق کند. طبق ماده 1029 قانون مدنی، اگر شوهر چهار سال یا بیشتر غیبت داشته باشد و زن نتواند به او دسترسی پیدا کند، دادگاه حکم طلاق غیابی صادر می‌کند.
- زن باید مدارک و شواهد کافی برای اثبات غیبت شوهر ارائه کند.
- پس از صدور حکم طلاق، نیازی به حضور مرد در دفترخانه نیست و صیغه طلاق بدون او جاری می‌شود.
3. طلاق به دلیل عسر و حرج زن
اگر زن بتواند در دادگاه عسر و حرج خود را اثبات کند (مثلاً به دلیل خشونت، اعتیاد، نپرداختن نفقه و …)، دادگاه می‌تواند شوهر را ملزم به طلاق کند.
- اگر مرد حکم دادگاه را نپذیرد و در اجرای طلاق حضور نیابد، دادگاه رأساً حکم طلاق را اجرا می‌کند و نیازی به رضایت و حضور زوج در دفترخانه نیست.
- در این حالت، سردفتر صیغه طلاق را بدون حضور شوهر جاری می‌کند و طلاق در اسناد رسمی ثبت می‌شود.
آیا مرد می‌تواند بعداً اعتراض کند؟
در موارد طلاق غیابی، مرد حق اعتراض دارد و می‌تواند طی مدت ۲۰ روز پس از ابلاغ حکم، تقاضای تجدیدنظر بدهد. اما اگر دادگاه حکم را نهایی کند، دیگر امکان اعتراض وجود نخواهد داشت و طلاق قطعی خواهد بود.
نتیجه‌گیری نهایی
طلاق بدون حضور مرد تحت شرایط خاصی امکان‌پذیر است، از جمله در طلاق با وکالت، طلاق غیابی و طلاق به دلیل عسر و حرج. در این شرایط، دادگاه می‌تواند حکم طلاق را صادر کرده و بدون نیاز به حضور شوهر، صیغه طلاق را جاری کند.
هرچند در شرایط معمول، حضور شوهر در اجرای صیغه طلاق الزامی است، اما در مواردی مانند داشتن وکالت طلاق، طلاق غیابی یا حکم دادگاه، امکان ثبت طلاق بدون حضور زوج وجود دارد. در چنین مواردی، زن می‌تواند با استفاده از وکیل و پیگیری قانونی، طلاق خود را ثبت کند.