مهریه یکی از حقوق مالی زن در عقد نکاح است که به‌محض جاری شدن صیغه عقد، بر ذمه مرد قرار می‌گیرد. در طلاق توافقی، زوجین بر سر شرایط طلاق، از جمله مهریه، به توافق می‌رسند. این توافق می‌تواند شامل بخشش کامل مهریه، پرداخت کامل آن یا توافق بر پرداخت بخشی از آن باشد. در این مقاله از گروه وکلای عدالت پلاس به بررسی شرایط تعیین تکلیف مهریه در طلاق توافقی و نکات حقوقی آن می‌پردازیم.
تعریف طلاق توافقی
طلاق توافقی نوعی از طلاق است که در آن زن و شوهر به صورت دوستانه و بدون درگیری‌های حقوقی و قضایی تصمیم به جدایی می‌گیرند. در این نوع طلاق، زوجین در مورد موضوعاتی مانند مهریه، حضانت فرزندان، نفقه، جهیزیه و سایر حقوق مالی و غیرمالی به توافق می‌رسند و سپس درخواست طلاق را به دادگاه ارائه می‌دهند.
نقش مهریه در طلاق توافقی
در طلاق توافقی، وضعیت مهریه به یکی از حالات زیر بستگی دارد:
-
بذل مهریه توسط زن:
در برخی موارد، زن برای تسریع روند طلاق، تمام یا بخشی از مهریه خود را می‌بخشد. این بذل مهریه معمولاً در قبال طلاق و جدایی است. در این صورت، زن با بخشش مهریه، رضایت خود را برای جدایی اعلام می‌کند.
-
پرداخت مهریه به صورت قسطی:
در مواردی که مرد توانایی پرداخت یکجای مهریه را ندارد، زوجین می‌توانند بر سر پرداخت مهریه به صورت اقساطی به توافق برسند. مبلغ و تعداد اقساط توسط طرفین تعیین و در توافق‌نامه ثبت می‌شود.
-
دریافت کامل مهریه:
در برخی شرایط، زن درخواست می‌کند که مهریه‌اش به‌طور کامل و پیش از صدور گواهی عدم امکان سازش پرداخت شود. در این صورت، طلاق توافقی منوط به تسویه حساب مهریه است.
مطالعه بیشتر: وکیل طلاق
شرایط قانونی توافق بر سر مهریه در طلاق توافقی
- ثبت توافق در دادگاه: توافق زوجین درباره مهریه باید به‌صورت کتبی در متن دادخواست طلاق توافقی ثبت شود. این توافق‌نامه در حضور قاضی به تأیید می‌رسد.
- ذکر دقیق جزئیات مهریه: در متن توافق‌نامه باید به‌طور دقیق وضعیت مهریه (بذل، اقساط یا پرداخت کامل) مشخص شود تا بعداً مشکلی برای طرفین ایجاد نشود.
نحوه بذل مهریه در طلاق توافقی
در ادامه قصد داریم تا به موضوع نحوه بذل مهریه در طلاق توافقی بپردازیم.
-
بذل در قبال طلاق خلع:
در این نوع طلاق، زن در ازای بخشیدن مهریه یا مالی دیگر، از شوهر درخواست طلاق می‌کند. طلاق خلع، نوعی طلاق بائن است که در آن زن حق رجوع ندارد مگر آنکه شوهر بپذیرد.
-
بذل در طلاق مبارات:
در طلاق مبارات نیز زن در ازای کراهتی که از شوهر دارد، مهریه یا مالی را به شوهر می‌بخشد. در این نوع طلاق نیز رجوع ممکن نیست.
مراحل قانونی طلاق توافقی و تعیین تکلیف مهریه
- توافق زوجین بر سر مهریه و سایر مسائل مالی و غیرمالی.
- تنظیم دادخواست طلاق توافقی با ذکر شرایط مهریه.
- مراجعه به مرکز مشاوره خانواده و انجام جلسات مشاوره الزامی.
- ارائه توافق‌نامه به دادگاه و تأیید قاضی.
- صدور گواهی عدم امکان سازش.
- ثبت طلاق در دفترخانه رسمی طلاق.
آیا امکان رجوع زن به مهریه پس از بذل وجود دارد؟
اگر زن در طلاق خلع یا مبارات، مهریه خود را بذل کند، این بذل قابل رجوع نیست، مگر اینکه شوهر پیش از پایان عده به زن رجوع کند. در غیر این صورت، پس از اتمام عده، حق رجوع برای زن وجود ندارد.
تعیین تکلیف مهریه عندالاستطاعه در طلاق توافقی
در صورتی که مهریه به صورت عندالاستطاعه باشد، زن فقط در صورتی می‌تواند مهریه را مطالبه کند که مرد توانایی مالی پرداخت آن را داشته باشد. در طلاق توافقی، زن و شوهر می‌توانند بر سر نحوه پرداخت مهریه عندالاستطاعه نیز توافق کنند.
مهریه و تأثیر آن در صدور گواهی عدم امکان سازش
دادگاه در صدور گواهی عدم امکان سازش (گواهی طلاق توافقی) به توافق زوجین در مورد مهریه توجه دارد. اگر طرفین در مورد مهریه به توافق نرسیده باشند، دادگاه ممکن است درخواست طلاق را رد کند یا رسیدگی را به تعویق بیندازد.
مطالعه بیشتر: وکیل مهریه
پرداخت مهریه در صورت بارداری زن
اگر زن در دوران بارداری باشد، مهریه همچنان به عنوان حق مالی او محفوظ است و توافق درباره آن در طلاق توافقی لازم‌الاجرا خواهد بود.
ضمانت اجرای توافقات مهریه در طلاق توافقی
در صورت تخلف یکی از طرفین از توافقات ثبت‌شده درباره مهریه، طرف مقابل می‌تواند از طریق دادگاه درخواست اجرای تعهدات را داشته باشد. این تعهدات مانند سایر تعهدات مالی مشمول ضمانت اجراهای قانونی است.
نتیجه‌گیری
مهریه در طلاق توافقی بر اساس توافق زوجین تعیین می‌شود و این توافق می‌تواند شامل بذل، پرداخت کامل یا قسطی باشد. ثبت دقیق توافقات در متن دادخواست و تأیید آن توسط دادگاه، از بروز مشکلات حقوقی در آینده جلوگیری می‌کند. در نهایت، طلاق توافقی زمانی نهایی می‌شود که تمامی مسائل مالی، از جمله مهریه، تعیین تکلیف شده باشد.